Ardahan mutfağı, Doğu Anadolu Bölgesi'nin zengin mutfaklarından biridir. Bölgenin doğal kaynakları ve iklim koşulları, Ardahan mutfağının şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Ardahan'da yetişen elma, evelik otu, boza, kaz, kuzu eti gibi malzemeler, bölgenin yöresel yemeklerinin ana malzemelerini oluşturmaktadır.
Ardahan'da Ne Yenir Listesi
Ardahan, Türkiye'nin kuzeydoğusunda, Kafkas Dağları'nın kuzeyinde yer alan bir şehirdir. Gürcistan sınırına yakın bir konumdadır. 1992 yılında Kars ilinden ayrılarak Türkiye'nin 75. ili olmuştur. 2012 yılı itibarıyla 94.088 olan nüfusuyla Türkiye'deki en küçük il merkezidir. Ayrıca Ardahan'ın balı ve kaşar peyniri ülke çapında ün yapmıştır.
Elma Dolması
Ardahan Elma Dolması, Ardahan mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir. Elmaların çekirdekleri çıkarılarak içleri pirinç, kıyma, soğan ve baharatlarla doldurularak pişirilir.
Bu yemek, Ardahan'ın sert elmalarıyla yapılır. Elmaların sert olması, iç harcın elmalardan dışarı akmasını önler. Elmaların çekirdekleri çıkarıldıktan sonra içleri özenle temizlenir. İç harç için pirinç, kıyma, soğan, domates salçası, tuz, karabiber ve tarçın kullanılır. İç harç, elmaların içine doldurulduktan sonra üzerleri kapaklarla kapatılır. Dolmalar, fırında 30-35 dakika pişirilir.
Evelik Aşı
Ardahan Evelik Aşı, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Evelik otunun haşlanarak püre haline getirilmesinden sonra üzerine yoğurt, tereyağı ve nane eklenerek yapılır. Evelik otu, Ardahan'ın yüksek yaylalarında yetişen bir ot çeşididir. Bu otu, bahar aylarında toplamak gerekir. Evelik otu, demir, kalsiyum ve fosfor gibi mineraller açısından zengindir. Ayrıca, A ve C vitaminleri de içerir.
Pişi
Ardahan Pişi, yumuşacık dokusu ve hafif tatlılığıyla bilinen, Ardahan mutfağının vazgeçilmez hamur işlerinden biridir. Pişi, küçük yuvarlak hamur parçalarının kızgın yağda kızartılmasıyla hazırlanır. Ardahan'da hamura genellikle mayalaştırma işlemi uygulanmaz, bu da pişinin daha hızlı hazırlanmasını sağlar.
Bozbaş
Ardahan Bozbaş, Ardahan mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir. Kuzu eti, yoğurt, sarımsak ve baharatların bir araya gelmesiyle hazırlanan bu yemek, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Bozbaş, genellikle Ardahan'ın yaylalarında yetiştirilen kuzu etinin kullanılarak yapılır. Et, parçalara ayrıldıktan sonra bir tavada kavrulur. Ardından, yoğurt, sarımsak ve baharatlar eklenerek karıştırılır.
Kuymak
Ardahan Kuymak, Ardahan mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir. Tereyağı, peynir ve mısır ununun bir araya gelmesiyle hazırlanan bu yemek, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Kuymak, genellikle Ardahan'ın dağlarında yetişen mısır ununun kullanılarak yapılır. Un, tereyağı ve peynir bir tavada karıştırılarak pişirilir.
Ekmek Aşı
Ardahan Ekmek Aşı, Ardahan mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir. Lavaş ekmeklerinin yumurta, aş otu, soğan ve tereyağında kavrulmasıyla hazırlanan bu yemek, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Ekmek Aşı, genellikle Ardahan'ın dağlarında yetişen aş otunun kullanılarak yapılır. Aş otu, vitamin ve mineral bakımından oldukça zengin bir bitkidir.
Ardahan Helvası
Ardahan Helvası, Ardahan mutfağının en meşhur tatlılarından biridir. Tereyağı, un ve şekerin bir araya gelmesiyle hazırlanan bu tatlı, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Ardahan Helvası, genellikle bayramlarda ve özel günlerde yapılır. Bu tatlı, Ardahan'ın zengin mutfağının önemli bir parçasıdır.
Etli Mantı
Ardahan Etli Mantı, Ardahan mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir. İnce açılmış hamurların içine kıyma, soğan ve baharatların doldurulmasıyla hazırlanan bu yemek, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Ardahan Etli Mantı, genellikle evlerde yapılır ve özel günlerde misafirlere ikram edilir. Bu yemek, Ardahan'ın zengin mutfağının önemli bir parçasıdır.
Hörre Aşı
Ardahan Hörre Aşı, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Tereyağı, un ve mısır ununun bir araya gelmesiyle hazırlanan bu çorba, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Hörre Aşı, genellikle Ardahan'ın dağlarında yetişen mısır ununun kullanılarak yapılır. Mısır unu, tereyağı ve su bir tavada karıştırılarak pişirilir.
Un Çorbası
Ardahan Un Çorbası, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Un ve suyun bir araya gelmesiyle hazırlanan bu çorba, oldukça lezzetli ve doyurucudur. Un Çorbası, genellikle Ardahan'ın dağlarında yetişen buğday ununun kullanılarak yapılır. Un, su ve tereyağı bir tavada karıştırılarak pişirilir.
Kesme Aşı
Kesma aşı, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Bu çorba, un, su, tereyağı ve kesme otu ile hazırlanır. Kesme otu, Ardahan'ın dağlarında yetişen bir bitkidir. Bu bitki, çorbaya kendine özgü bir tat ve aroma verir.
Süt Çorbası
Ardahan Süt Çorbası, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Bu çorba, süt, un, tereyağı ve yumurta ile hazırlanır. Süt Çorbası, genellikle kahvaltıda veya öğle yemeğinde servis edilir. Ayrıca, üzerine tarçın serpilerek de lezzetlendirilebilir.
Keleçoş
Ardahan Keleçoş, Ardahan mutfağının en meşhur yemeklerinden biridir. Elde açılan yufkaların üzerine kavrulmuş kuşbaşı etin dökülmesiyle yapılan bu yemek, üzerine tereyağı dökülerek servise hazır hale gelir. Kelecoş, genellikle evlerde yapılır ve özel günlerde misafirlere ikram edilir. Bu yemek, Ardahan'ın zengin mutfağının önemli bir parçasıdır.
Cinar Çorbası
Ardahan Çınar Çorbası, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Bu çorba, mısır unu, tereyağı ve su ile hazırlanır. Çorbanın en önemli özelliği, mısır ununu çorbanın içine dökerken sürekli karıştırılmasıdır. Bu sayede çorbanın kıvamı bozulmaz ve lezzetli bir çorba elde edilir.
Kelemkeşir Çorbası
Ardahan Kelemkeşir Çorbası, Ardahan mutfağının en meşhur çorbalarından biridir. Bu çorba, kelemkeşir otunun yanı sıra, un, tereyağı ve su ile hazırlanır. Kelemkeşir otu, Ardahan'ın dağlarında yetişen bir bitkidir. Bu bitki, çorbaya kendine özgü bir tat ve aroma verir.